Retour à l' Aperçu général, cliquez ici.

Back to the general overview, click here.

Back to Summer meeting at Hortó Pelio 2011

Summer Meeting 2011 in Horto Mt Pelion

Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ

SPALATHRIANS IN AMERICA

a contribution by Yiannis Koniordos

The original text of the opening of the exhibition on Friday 5th August 2011,

in Greek, followed by the translation by the author

Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ

Υπολογίζεται  ότι από το 1890 έως τις αρχές της δεκαετίας του 1920 περίπου μισό εκατομμύριο Έλληνες έφτασαν ως μετανάστες στις ΗΠΑ. Μόνο το 1907, 46.282 άτομα ελληνικής καταγωγής  πέρασαν από το Ellis Island, τον σταθμό υποδοχής και εξέτασης των μεταναστών, στην είσοδο του λιμανιού της Νέας Υόρκης.  Το μεταναστευτικό ρεύμα ξεκίνησε πρώτα από την Πελοπόννησο, τα Ιόνια νησιά, τη Δυτική Στερεά Ελλάδα και αργότερα εξαπλώθηκε στη Θεσσαλία και τα νησιά του Αιγαίου.
Η  μετανάστευση σχετίζονταν με τις οικονομικές συνθήκες και δυσκολίες που αντιμετώπιζε η ελληνική κοινωνία την περίοδο εκείνη και αποτελούσε μια διέξοδο ώστε να ανακουφιστούν οι οικονομικές δυσκολίες της οικογένειας, να βελτιωθεί το βιοτικό της επίπεδο, ακόμα και να προικοδοτηθούν τα κορίτσια. Μέσα σε λίγα χρόνια, ο μύθος της Αμερικής ως γη της επαγγελίας ήταν αρκετός ώστε να εξωθεί πολλούς ανθρώπους από διαφορετικά περιβάλλοντα και διαφορετικές ανάγκες να μεταναστεύουν.
Το ταξίδι για την Αμερική δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Καταρχάς έπρεπε να βρεθούν χρήματα για τα εισιτήρια, πράγμα που τους ανάγκαζε πολλές φορές να δανείζονται ή να υποθηκεύουν περιουσία με σκοπό να τα εξοφλήσουν αργότερα στέλνοντας τα τσεκ. Στην αρχή το ταξίδι γινόταν μέσω Ιταλίας και Γαλλίας και από το 1902 εγκαινιάστηκε απευθείας γραμμή από Πειραιά και Πάτρα με υπερωκεάνια. Ο διάπλους του Ατλαντικού διαρκούσε τουλάχιστον 18 ημέρες με δύσκολες πολλές φορές συνθήκες.  Φτάνοντας στη Νέα Υόρκη, οι μετανάστες αποβιβάζονταν στο νησί Ellis όπου περνούσαν από υγειονομικές εξετάσεις και ελέγχονταν η σωματική τους αρτιότητα. Στους αρρώστους και στους μη άρτιο υς σωματικά αποκλειόταν η είσοδος στη χώρα.

Όσοι πατούσαν στη γη της επαγγελίας έρχονταν καταρχήν σε επαφή με συγγενείς και συγχωριανούς προκειμένου να εξασφαλίσουν έναν προσωρινό τόπο διαμονής και να βοηθηθούν με τη γλώσσα και την ανεύρεση εργασίας. Οι δουλειές που ασκούσαν ήταν  εργάτες σε βιομηχανίες (υφαντουργία, ορυχεία, σιδηροδρόμους κ.α.), υπάλληλοι σε εστιατόρια, ξενοδοχεία, καταστήματα και κάποιοι με τα χρόνια κατάφερναν να ανοίγουν οι ίδιοι δικά τους εστιατόρια ή εμπορικά μαγαζιά. Οι συνθήκες ζωής και εργασίας ήταν στις περισσότερες περιπτώσεις άσχημες και δύσκολες. Διέμεναν πολλοί μαζί σε άθλια καταλύματα, πληρώνονταν με χαμηλούς μισθούς, ενώ αντιμετώπιζαν τεράστια προβλήματα ώσπου να εξοικειωθούν με τη γλώσσα και την επικοινωνία σε ένα άγνωστο τόπο. Πολύ συχνά γίνονταν θύματα ρατσιστικών επιθέσεων και εθνοτικών διενέξεων, ενώ ήταν οι πρώτοι που πλήττονταν σε περιόδους οικονομικών κρίσεων. Κατά τη διάρκεια των βαλκανικών πολέμων 1912-13 έγινε μεγάλη καμπάνια εθελοντικής επιστράτευσης και πολλοί γύρισαν στην Ελλάδα για να πολεμήσουν ως εθελοντές. Η μετανάστευση προς την Αμερική σταμάτησε το 1924 όταν το Κογκρέσο θέσπισε περιοριστικά μέτρα ειδικά για τις χώρες της Ν.Α. Ευρώπης. Υπολογίζεται  ότι το 40% όσων μετανάστευσαν επέστρεψε τελικά στην Ελλάδα.

λοιποι κατάφεραν να ενσωματωθούν στη νέα χώρα, να ανοίξουν δικές τους δουλειές, να κάνουν οικογένειες και να αποτελέσουν με τον καιρό μια δυναμική ελληνική κοινότητα με σημαντική παρουσία στην εξέλιξη του σύγχρονου κράτους των ΗΠΑ.

ΣΠΑΛΑΘΡΑΙΟΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ
Από την απελευθέρωση της Θεσσαλίας το 1881 μέχρι το 1914 η Αργαλαστή ήταν η πρωτεύουσα του Δήμου Σπαλάθρων που συμπεριλάμβανε τα χωριά Μπιστινίκα (Ξυνόβρυση), Μπιρ (Καλλιθέα), Μετόχι και Συκή.  Κατά την απογραφή του 1881 ο  Δήμος Σπαλάθρων αριθμούσε 3731 άτομα. Από το 1914 η Αργαλαστή αποτελούσε ξεχωριστή Κοινότητα.  
Δεν υπάρχουν επαρκείς πηγές και στοιχεία για τον αριθμό των Σπαλαθραίων που μετανάστευσαν στην Αμερική στις αρχές του 20ου αι.  Ό,τι παρατίθεται στη συνέχεια βασίζεται σε  προσωπική έρευνα και τις προφορικές μαρτυρίες των κατοίκων της Αργαλαστής και η εικόνα που αποκομίζει κανείς είναι ότι η εμπειρία της μετανάστευσης πρέπει να άγγιξε σχεδόν κάθε οικογένεια της εποχής εκείνης.
Να σημειώσουμε ότι και πριν από τη μετανάστευση στην Αμερική, γύρω στα τέλη του 19ου αι.  υπήρξε ένα ρεύμα μετανάστευσης Πηλιορειτών κυρίως προς την Αίγυπτο και ανάμεσά τους ήταν και κάποιοι Σπαλαθραίοι.  Η μετανάστευση προς την Αμερική άρχισε να παρατηρείται στο ξεκίνημα του 20ου αι. Από έρευνα στα αρχεία του Εllis Island εντοπίστηκαν 172 άτομα  με δηλωμένο τόπο καταγωγής την Αργαλαστή .  Αν και η έρευνα αυτή είναι μόνο δειγματοληπτική, μπορεί ωστόσο να μας δώσει ορισμένα στοιχεία.  Η παλιότερη εγγραφή άφιξης εμφανίζεται το 1903 και η τελευταία το 1921, ενώ 11 άτομα φαίνεται να ταξίδεψαν πάνω από μία φορά. Ο μέσος όρος ηλικίας του δείγματος αυτού είναι τα 27,7 χρόνια, όλοι άνδρες και μόνο μία γυναίκα. Στον παρακάτω πίνακα όπου φαίνονται τα έτη και οι αντίστοιχες αφίξεις, παρατηρούμε ότι το 1906 και το 1912 είναι οι χρονιές με τον μεγαλύτερο αριθμό μεταναστών. Η πορεία αυτή ανακόπτεται το 1913 με την έναρξη των βαλκανικών πολέμων, γεγονός που έφερε αρκετούς πίσω ως εθελοντές, για να σταματήσει οριστικά γύρω στα 1923-24.

Φτάνοντας στην Αμερική οι μετανάστες φρόντιζαν να έρθουν σε επαφή με τους συγγενείς ή συγχωριανούς τους και σύχναζαν σε διάφορα στέκια ή Λέσχες. Από επιστολή του 1907 μαρτυρείται η  ύπαρξη «Αδελφότητας Σπαλαθραίων» στη Νέα Υόρκη.  Μεγάλος αριθμών Σπαλαθραίων εντοπίζεται στην πόλη Wheeling, στη Δυτική Βιρτζίνια αλλά εγκατάσταση βρίσκουμε και σε άλλες περιοχές όπως η Νέα Υόρκη, το Σαν Φρατζίσκο, κ.α.

Oι λόγοι που έκαναν τους  Σπαλαθραίους  να μεταναστεύουν ήταν  η αναζήτηση χρήματος για την απαλλαγή από τα χρέη, η οικονομική βελτίωση της οικογένειας και η προικοδότηση, ό,τι δηλαδή εξωθούσε και τους άλλους ανθρώπους των αγροτικών περιοχών στη μετανάστευση. Αυτοί που μετανάστευαν δεν ήταν μέλη των εύπορων οικογενειών, που ούτως ή άλλως έλεγχαν την οικονομία και το χρήμα, ούτε όμως και οι πολύ φτωχοί αφού αυτοί δεν μπορούσαν να δανειστούν  υποθηκεύοντας περιουσία για να μπορέσουν να ταξιδέψουν. Η μετανάστευση αφορούσε κατά κύριο λόγο τις οικογένειες των μικροϊδιοκτητών «νοικοκυραίων» που ασφυκτιούσαν από τα χρέη και την ανέχεια εξαιτίας της έλλειψης χρήματος και της εκμετάλλευσης των πιστωτών. Όταν τακτοποιούνταν στο νέο τόπο και έβγαζαν τα πρώτα χρήματα έστελναν ένα μέρος  στο πατρικό σπίτι  για εξόφληση των δανείων, για την προίκα της αδελφής ή για άλλες ανάγκες. Βέβαια, οι λόγοι της μετανάστευσης διαφοροποιούνταν για κάθε άτομο και δεν έλλειπαν οι προσωπικές φιλοδοξίες και στρατηγικές. Απ’ όσους «Αμερικάνους» επέστρεψαν, ελάχιστοι μπόρεσαν να αλλάξουν θεαματικά τις συνθήκες ζωής τους ή πολύ περισσότερο να  καταγραφούν ως οι «πλούσιοι του χωριού», ενώ όσοι έμειναν εκεί δημιούργησαν με τα χρόνια τις προϋποθέσεις μιας άνετης ζωής. Η ΕΚΘΕΣΗ Το κύριο σώμα της παρούσας έκθεσης αποτελούν πορτραίτα και επιστολές Σπαλαθραίων που μετανάστευσαν στην Αμερική στις αρχές του 20ου αι. και συμπληρώνεται από κάποια σκόρπια τεκμήρια όπως διαβατήρια, λογότυπα κ.α., που αποτελούν το υλικό προσωπικής έρευνας σε οικογενειακές συλλογές στην Αργαλαστή. Δυστυχώς, κάποια απ’ τα πρόσωπα δεν στάθηκε δυνατό να ταυτοποιηθούν, αφήνοντας έτσι και μια ανοιχτή πρό(σ)κληση για όσους επισκέπτες μπορούν να συμβάλλουν με τη μνήμη τους.

Μέσα από τις φωτογραφίες των στούντιο που έστελναν οι μετανάστες στους οικείους τους αναδεικνύεται η απατηλή εικόνα που έτρεφε τις φαντασιώσεις των ανθρώπων της εποχής για τη γη της επαγγελίας. Τα κοστούμια με το μαντήλι στο πέτο, τα καπέλα, τα λευκά κολάρα, τα χρυσά ρολόγια, αποτελούσαν τα σύμβολα μιας δήθεν άνετης ζωής και μιας ευμάρειας που έρχονταν σε αντίθεση με τις σκληρές συνθήκες της αγροτικής ζωής που άφηναν στο χωριό.  Αντίθετα, μέσα από τις επιστολές φανερώνονται οι σκληρές συνθήκες ζωής που αντιμετώπιζαν στη νέα χώρα, η ανασφάλεια, ο αγώνας  για την επιβίωση, η ανησυχία για τα χρέη που έμεναν πίσω, η προσμονή της επιστροφής.
Με την  Έκθεση αυτή επιδιώκεται να φωτιστεί ένα σχετικά άγνωστο κομμάτι της ιστορίας της περιοχής και των ανθρώπων της, συμβάλλοντας στην κοινωνική και συλλογική μας αυτογνωσία. Ταυτόχρονα μας υπενθυμίζει ότι η εμπειρία της μετανάστευσης είναι διαχρονική και συνυφασμένη με την ιστορία των ανθρώπινων κοινωνιών και πως η αποδοχή, κατανόηση και η αλληλεγγύη στα βάσανα των μεταναστών είναι ένα χρέος που, εκτός των άλλων μας επιβάλλει και η ιστορία. 
Η πραγματοποίηση της Έκθεσης έγινε δυνατή χάρη στην  ευγενή προσφορά και συνεργασία των ανθρώπων που μου εμπιστεύτηκαν τα πολύτιμα οικογενειακά τους κειμήλια και μοιράστηκαν μαζί μου τις μνήμες, τις γνώσεις και πληροφορίες τους . Γι αυτό θέλω να ευχαριστήσω θερμά τους:
Κώστα Αγγελίδη (Μπόνη),  Γιώργο Ζηργάνο, Φιλίτσα Κασσαβέτη, Κώστα Καφφέ, Μέλω Φραντσέζου, Λούλα Βαρλάμη, Κώστα Κουτλούκα, Δημήτρη Γιαννούλο, Μαρία Βαΐτση, Γιάννη Λεβέντη, Δημήτρη Μασσαλή, Βιλλιώτη Ελένη, Δημήτρη Σκούλτσο, Κρυσταλλία Μακρυγιάννη, Ευαγγελία Τεντζεράκη, Συραγώ Φιλίππου.

Ακόμα, όσους δεν αναφέρονται εδώ ονομαστικά, αλλά με οποιοδήποτε τρόπο συνέβαλλαν στην πραγματοποίησή της. Ελπίζω το αποτέλεσμα να τους δικαιώνει

Γιάννης Κονιόρδος, Χόρτο, Αύγουστος 2011

	Mrs Pia Hadjinikos, founder of the Summermeetings, and Yiannis Koniordos, curator of the exhibition		Hortó, Museum of Folk Art, opening of the exhibition on the 5th of August 2011,		... the musical accompaniment

GREEK MIGRATION IN AMERICA

It is estimated that from 1890 until early 1920, about half a million Greeks arrived as immigrants in the U.S.. Only in 1907, 46,282 people of Greek descent went through Ellis Island, the dock of reception and examination of immigrants at the entrance of the harbor of New York. The first immigration wave began in the Peloponnese, the Ionian islands, western mainland Greece, and later spread to Thessaly and the Aegean islands.
The migration was related to economic conditions and difficulties faced by Greek society at that time and it was a way to alleviate the financial difficulties of the family, improve living standards, even to “proikodotithoun?” girls of the family. Within a few years, the myth of America as a land of promise was enough to persuade people from many different backgrounds and different needs to migrate.
The trip to America was not easy. First had to find money for the tickets, which often forced to borrow or mortgage property in order to pay later by sending the check. At the beginning the trip was through Italy and France and in 1902 opened a direct line from Piraeus and Patras with ocean liners. The crossing of the Atlantic lasted at least 18 days of sometimes difficult circumstances. Arriving in New York, immigrants landed at Ellis Island, where they passed through medical examinations and checking of their physical integrity. The sick and not even physically barred from entering the country. Those who stood in the Promised Land first came in contact with relatives and fellow villagers to provide a temporary place to stay and help with the language and finding work. The jobs that were were workers in industries (textiles, mining, railways, etc.), staff in restaurants, hotels, shops and some over the years managed to open their own restaurants or shops. The conditions of life and work was often miserable and difficult. Many lived together in miserable accommodation, were paid low wages, while facing enormous problems until they become familiar with language and communication in an unknown place. Very often became victims of racist attacks and ethnic conflicts, and was the first to suffer in times of economic crisis. During the Balkan wars 1912-13 was a major volunteer recruitment campaign and many returned to Greece to fight as volunteers.
Immigration to America ceased in 1924 when Congress adopted restrictive measures specifically for the countries of Southeast Europe. It is estimated that 40% of those who emigrated eventually returned to Greece. The others managed to integrate in their new country, to open their own business, to raise families and become over time a strong Greek community with a significant presence in the evolution of the modern state of the USA.

IMMIGRANTS FROM SPALATHRA IN AMERICA Since the release of Thessaly in 1881 until 1914 Argalasti was the capital of the municipality Spalathra that included the villages Bistinika (Xinovrisi), Bir (Kalithea), Metohi and Siki. In the census of 1881 the Spalathra municipality numbered 3731 persons. From 1914 Argalasti became a separate community. There are sufficient resources and information on the number of Spalathrians who emigrated to America in the early 20th century. That given below is based on personal research and oral testimonies of the residents of Argalasti and the picture one obtains is that the experience of immigration should be touched almost every family at the time. It is noticeable that before America around the late 19th century there was a stream of immigration from Pillion villages mainly to Egypt and among them were some Spalathrians. The immigration to America began to occur at the beginning of the 20th century. The research in the archives of Ellis Island (www.wllisisland.org) identified 173 people with declared origin Argalasti. Although research is just random, it can give us some information. The previous record arrival occurs in 1903 and the last in 1921, and 11 people appear to have traveled more than once. The average age of this sample is 27.7 years, all men and only one woman. At the following table, showing the years and the corresponding arrivals, we observe that 1906 and 1912 are the years with the largest number of immigrants. The course was cut in 1913 with the entry of the Balkan wars, an event that brought many back as volunteer soldiers, and finally stopped around 1923-24.

Arriving in America, immigrants cared to come in contact with relatives or fellow villagers in various places and frequented in cafes or places like Community clubs. A letter of 1907 witnessed the existence of "Brotherhood Spalathraion" in New York. Large numbers of Spalathrians located in the city Wheeling, West Virginia facility, but also in other areas such as New York, San Fratzisko, and elsewhere.
The reasons that made Spalathrians to migrate were mainly to gain money for relief from their debts, the economic improvement of the family and the endowment, reasons that motivated the people of rural areas to migration. Those who emigrated were not members of wealthy families anyway controlled the economy and money, but neither very poor because they could be borrowed by mortgaging property in order to travel. Immigration is concerned primarily with “small land owners” (=  "nikokireoi") that was suffocating in debt and poverty from lack of money and the use of certain wealthy creditors.
After staying in the new place and earned the first money they sent a party to the family home to repay loans, or for the dowry of their sister or other needs. Of course, the reasons for migration varied for each individual and not missing the personal ambitions and strategies.
Of those "Americans" have returned, few were able to  dramatically change their living conditions or, more to be recorded as the "village rich", while those who stayed there over the years created the conditions for a comfortable life.

THE EXHIBITION The main body of this exhibition contains portraits and letters sent by Spalathrian immigrants in America in the early 20th century and supplemented by some loose items such as passports, logos, etc., forming the material of personal research in family collections in Argalasti. Studio photos sending by immigrants to relatives back in the homeland highlight the illusory image that harboured fantasies of people's time for the promised land. The suits with the handkerchief in his lapel, hats, white collars, gold watches, were symbols of a supposedly comfortable life and a prosperity which contradict the harsh conditions of rural life they left back at the village. Instead, the letters reveal the harsh living conditions they faced in their new country, the insecurity, the struggle for survival, concern about the debts they left behind, the expectation of return. The exhibition seeks to illuminate a relatively unknown part of history in the region of Argalasti and its people, thus contributing to collective social awareness and conscious. At the same time reminds us that the migration experience is timeless and intertwined with the history of human societies and that the acceptance, understanding and solidarity to the suffering of immigrants is a debt imposed to us by history.

The realization of the exhibition was made possible thanks to the kind offer and cooperation of the people who trusted the precious family heirlooms and shared with me the memories, knowledge and information. So I want to thank very much: Costas Angelides (Boni), George Zirganos, Filitsa Cassavetes, Costas Kaffes, Melo Frantsezou, Lula Varlami, Costas Koutloukas Dimitris Giannoulos, Maria Vaitsi, John Leventis, Dimitris Massalis, Eleni Villioti, Dimitri Skoultsos, Krystallia Makriyannis, Evangelia Tentzerakis, Philipou Syrago .
Still, those who in any way contributed to the event. I hope that the result satisfies their promises.

Yiannis Koniordos
Horto, August 2011

Our great thanks to Yiannis Koniordos for the documents we got on our disposal

A book by Yiannis Koniordos

Horton The Port of Argalasti, Photos and memories of the 20th century contents -editing by Yiannis Koniordos Epineon, Argalasti 2003 ISBN 960-87761-0-4

15 euros, info: ikonior@sch.gr

An illustrated history by pictures of life and settlements in the village of Hortó, from the early 20th century till the seventies, in Greek and in English.

After an introduction and an article about the photographers in Argalasti, Yiannis Koniordos situates the village in space and time.

Then the author develops three approaches:

I. The place: physiognomy, development, ways of communication

II. The people, social and economic life

III. The new era

By the pictures we understand better the physical mutation of this village that now is one of the nicest but still very authentic places we have visited during our more than twenty long voyages in Greece since 1975/1976 and during our stays during the last four years. (K&E Pas-Baeke)

Back to Summer Meeting at Hortó Pelio 2011

Retour à l' Aperçu général, cliquez ici.

Back to the general overview, click here.

Top